Nuruosmaniye Camii
NURUOSMANİYE CAMİİ
(Osmaniye Camii)
Molla Fenarı Mahallesi,Vezirhan Caddesi üzerinde bulunmaktadır.
Osmanî ve Nuruosmanî adlarıyla da bilinen Nuruosmaniye Camii, kendi adıyla anılan semttedir. Bu camiin yerinde daha önce Hasan Canzâde Şeyhülislâm Hoca Sadeddin Efendi'nin zevcesi Fatıma Hatun'un mescidi bulunuyordu1. Daha sonra Sultan I. Mahmud aynı yerde bugünkü Nuruosmaniye Camii'ni yaptırmaya başlamıştır. Fakat H.1161/M.1748 yılında yapımına başlanan bu cami, Sultan I. Murad'ın ölümüyle, kardeşi III. Osman tarafından H.1169/M. 1755 yılında tamamlanmıştır. Adına da Nuruosmanî denilmiştir. Camiin mimarı Mustafa Ağa'dır.
Nuruosmaniye Camii, iki kapılı geniş bir dış avlu ile çevrilidir. Medrese, imaret, kitabhâne, muvakkit odası, sebil, çeşme gibi müştemilâtı ile çevresinde dükkânları ve hanı vardır.
Barok üslûbun etkisiyle meydana gelen bu karekteristik camiin iç avlusu, klâsik plân esasından bütünüyle ayrılmış olup yarım, daire şeklinde 12 sütün üzerine oturan 14 kubbesi bulunmaktadır. Camiin asıl iç kısmı kare plân üzerine yapılmıştır ve mihrabı çıkıntılıdır. Çapı hayli geniş olan yüksek kubbe, duvarlar üzerine oturan kemerler tarafından taşınmaktadır. Cami beş sıra halinde 174 pencere tarafından aydınlatılmaktadır ki, bu pencereler camiye fazlaca bir aydınlık sağlamaktadır. Pencereler alçıdan ve Barok stilindedir. Kubbe kemerlerinin duvar üzerindeki bitiminde bir kuşak halinde Fetih sûresi yazılıdır.
Ana giriş kapısının üzerinde müezzin mahfeli, yanlarda mahfeller, mihrabın solunda ise büyük bir ramp ile çıkılan ve odaları bulunan altın yaldızlı bir Hünkâr Mahfili bulunmaktadır 2.
Mükemmel bir akustik sistemi olan camiin miin dengesini kontrol etmek için mihrabın iki yanına döner terazi sütunlar yapılmıştır. Alemleri taştan ikişer şerefeli iki minaresi vardır.Camiin türbesinde, bani sultanların validesi Şehsuvar Sultan ve bazı şehzadeler yatmaktadır. Camiin yapımına Hattat Rasim Efendi tarafından şu tarih düşürülmüştür:Hümâyân ola bu nev cami-i Sultan Osman'ın
Orta kapının dışındaki Ayet-i Kerime de Hattat Rasim Efendi tarafından yazılmıştır. İki yan kapının içindeki Ayet-i Keri-me'lerin hattı ise Fahreddin Yahya'nındır. Bugün Kur'an öğretiminde kullanılan medresenin tarihi Hâkim Efendi tarafından söylenmiştir:
Düşdi bir târih Hâkim'den duâ-Medhal-i ilm ola Bâb-ı Medrese- 1129
Hâkim Efendi aynı zamanda imaret için de şu tarihi söylemiştir:
Yazılsun gelin Hâkim'den bu târîh Ola a'lâ imaret-i bâb-ı erzak, 1129
Dıştaki Ayet-i Kerimeler Yedikuleli-Zâde Seyyid Abdülhalim tarafından yazılmıştır. Celi hatlar ise Bursa'lı müzehhib Ali Ağa ile Kâtib-Zâde Mehmed Refi Efendi'nin eserleridir.
1. Hadîka, c.I, s.22.
2. Tahsin Öz, İstanbul Camileri, c.I, s.111.
